Sitron xot

QOʻLLASH BOʻYICHA YOʻRIQNOMA

SITRON XOT

CITRON HOT

Preparatning savdo nomi: Sitron Xot Цитрон хот

Taʼsir etuvchi moddalar (XPN): paratsetamol, fenilefrin, feniramin, askorbin kislotasi.

Dori shakli: ichga qabul qilish uchun eritma tayyorlash uchun kukun.

Tarkibi:

bir paketcha quyidagilarni saqlaydi:

faol moddalar: paratsetamol – 325 mg, fenilefrina gidroxlorid – 10 mg, feniramina maleat – 20 mg, askorbin kislotasi – 50 mg;

yordamchi moddalar: natriya sitrat, olma sirkasi, sarik buyovchi, xinolin sarik buyovchisi, titan dioksid, saxaroza, limon xushbuyi 3201, kalsiy fosfat, limon sirkasi.

Taʼrifi: sitrus hidli, sochiluvchan gralulalangan ok kukun.

Farmakoterapevtik guruhi: OʻRK va “shamollash” belgilarini bartaraf qilish uchun vositalar (analgetik nonarkotik vosita+alfa-adrenomimetik+N1-gistamin retseptogrlar blokatori+vitamin).

ATX kodi: N02BE51

Farmakologik xususiyatlari

Majmuaviy preparat, uning tʼsiri uni tashkil qiluvchi komponentlarining samaralariga bogʻliq.

Paratsetamol – asosan markaziy nerv tizimida prostaglandinlarning sintezini tormozlanishi va kam darajada ogʻriq impulslarini hosil boʻlishini bloklanishi orqali ogʻriqni qoldiruvchi va isitmani tushiruvchi taʼsir koʻrsatadi. Periferik taʼsiri, shuningdek prostaglandinlar sintezini tormozlanishi yoki sintezini yoki ogʻriq retseptorlarini mexanik yoki kimyoviy ragʻbatlantirishga sezuvchanligiga masʼul boʻlgan boshqa substansiyalarning taʼsirni susayishi bilan bogʻliq boʻlishi mumkin.

Askorbin kislotasi –  oksidlanish-qaytarilish jarayonlarini, karbonsuvlar almashinuvini, qon ivuvchanligini, toʻqimalar regeneratsiyasini, steroid gormonlarning sintezini boshqarilishida ishtirok etadi, tomirlar oʻtkazuvchanligini pasaytiradi, V₁, V₂, A, Ye, vitaminlari, follat kislotasi, pantoten kislotasiga boʻlgan ehtiyojni kamaytiradi. Paratsetamolni oʻzlashtiraolinishini yaxshilaydi va uning taʼsirini uzaytiradi (yarimchiqarilish davrini (T_1/2) uzayishi bilan bogʻliq). Organizmning atrof-muhitning salbiy omillariga qarshiligini oshiradi.

Feniramin maleati – anti-allergik taʼsir koʻrsatadi. Effektor hujayralarning N₁-retseptorlari uchun gistamin bilan raqobat qilib, ular orqali amalga oshiriladigan gistaminning taʼsirini (toʻqimalarning shishi va kapillyarlarning oʻtkazuvchanligini oshishi) bartaraf qiladi, ammo agarda ular rivojlangan boʻlsa, uning samaralarini yoʻqotolmaydi. Burun bitishi, tumov va aksirishni qoʻshimcha kamayishini taʼminlaydi.

Farmokinetikasi

Paratsetamol – asosan  yumshoq toʻqimalarda tez va birtekis taqsimlanadi, T_1/2 1,25 dan 3 soatgacha teng. Jigarda mikrosomal ferment tizimi ishtirokida metabolizmga uchraydi. Paratsetamolning ogʻiz orqali qabul qilingan dozasini taxminan 85% siydik bilan (erkin va konyugatsiyalangan paratsetamol koʻrinishida) 24 soat davomida chiqariladi.

Askorbin kislotasi – meʼda-ichak yoʻllaridan (ingichka ichakdan) yaxshi soʻriladi va toʻqimalarda taqsimlanadi, ayniqsa buyrak usti bezlarida. Asosan jigarda dezoksiaskorbin kislotasiga va keyinchalik shovulsirka va diketogulon kislotalarga aylanib metabolizmga uchraydi. Oʻzgarmagan askorbat va metabolitlari siydik, axlat, ter, koʻkrak suti bilan chiqariladi.

Feniramin maleati – ichga qoʻllangandan keyin meʼda-ichak yoʻllaridan asta-sekin, lekin toʻliq soʻriladi. Qon plazmasi oqsillari bilan bogʻlanishi – yuqori (72%). Biotransformatsiyasi jigarda, shuningdek buyraklarda kechadi. T_1/2 – 14-25 soat, organizmdan buyraklar orqali metabolitlar koʻrinishida chiqariladi.

Qoʻllanilishi

Oʻtkir respirator virusli infeksiya (simptomatik davolash) allergik rinit, rinofaringit.

Qoʻllash usuli va dozalari

Ichga, kattalar va 12 yoshdan oshgan bolalarga 1 paketchadan sutkada 2-3 marta.

Paketchaning ichidagisi yetarli miqdordagi qaynoq suvda eritiladi. Preparatni qabul qilishlar orasidagi interval kamida 4 soatni tashkil qilishi kerak. Buyrak yetishmovchiligida preparatni qabul qilishlar orasidagi interval kamida 8 soatni tashkil qilishi kerak. Qabul qilish davomiyligi shifokor maslahatisiz ogʻriqni qoldiruvchi vosita sifatida buyurilganida 5 kundan, isitmani tushiruvchi vosita sifatida 3 kundan oshmasligi kerak.

Nojoʻya taʼsirlari

Allergik reaksiyalar (teri toshmasi, qichishish, eshakemi, angionevrotik shish), koʻngil aynishi, epigastral sohada ogʻriqlar, anemiya, trombotsitopeniya; ogʻizni  qurishi, akkomodatsiya parezi, siydikni tutilishi, uyquchanlik. Uzoq muddat katta dozalarda qoʻllanganida – gepatotoksik taʼsiri, gemolitik anemiya, aplastik anemiya, metgemoglobinemiya, pansitopeniya; meʼda-ichak yoʻllarining eroziv-yarali shikastlanishlari, meʼda-ichak yoʻllaridan qon ketishlari, nefrotoksiklik (papillyar nekroz) kuzatiladi.

Qoʻllash mumkin boʻlmagan holatlar

Paratsetamolga, askorbin kislotasiga, feniramin maleatiga yoki preparatning har qanday boshqa komponentlariga yuqori sezuvchanlik. Meʼda-ichak yoʻllarining eroziv-yarali shikastlanishlari (zoʻrayish bosqichidagi), buyrak yetishmovchiligi, portal gipertenziya, surunkali alkogolizm, glyukoza-6-fosfat degidrogenaza tanqisligi, 12 yoshgacha boʻlgan bolalar, homiladorlik va laktatsiya davri.

Dorilarning oʻzaro taʼsiri

Etanol feniramin maleatining sedativ taʼsirini kuchaytiradi.

Antidepressantlar, parkinsonizmga qarshi, antipsixotik (fenotiazin hosilalari) dori vositalari preparatning nojoʻya samaralarini rivojlanish xavfini (siydikni tutilishi, ogʻzini qurishi, qabziyatlar) oshiradi.

Glyukokortikosteroidlarni birga qabul qilish glaukomani rivojlanish xavfini oshiradi. Mikrosomal oksidlanish induktorlari (fenitoin, etanol, barbituratlar, rifampitsin, fenilbutazon, tritsiklik antidepressantlar) gidroksidlangan faol metabolitlarni ishlab chiqarilishini oshirib, bu preparatning dozasi biroz oshirib yuborilganda ogʻir zaharlanishlarni rivojlanish xavfini oshiradi. Mikrosomal oksidlanish ingibitorlari (simetidin) paratsetamolning gepatotoksik taʼsir xavfini pasaytiradi.

Paratsetamol urikozurik dori vositalarning samaradorligini pasaytiradi.

Maxsus koʻrsatmalar

Preparat bilan davolash fonida 3 kundan ortiq davom etgan gipertermiyada shifokorning maslahati talab qilinadi.

Preparatni qabul qilish glyukoza va siydik kislotasining plazmadagi miqdorini aniqlashda laboratoriya tekshirishlarining koʻrsatkichlarini oʻzgartiradi.

Davolash vaqtida periferik qon manzarasini va jigarning funksional holatini nazorat qilish kerak.

Davolanish davrida etanolni isteʼmol qilishdan (gepatotoksik taʼsirni rivojlanishi mumkin), avtotransportni haydashdan va diqqatni yuqori jamlashni va tezkor psixomotor reaksiyalarning tezligini talab qiluvchi boshqa potensial xavfli faoliyat turlari bilan shugʻullanishdan saqlanish kerak.

Tugʻma giperbilirubinemiyada (Jilber, Dubina-Djonson va Rotor sindromlari), yopiq burchakli glaukomada, prostata bezining giperplaziyasida, virusli gepatitda, alkogolli gepatitda, keksa yoshdagi shaxslarda ehtiyotkorlik bilan qabul qilinadi.

Homiladorlik va laktatsiya davri

Homiladorlik va laktatsiya davrida yetarlicha maʼlumot boʻlmaganligi uchun qoʻllash tavsiya etilmaydi.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va uni yaroqlilik muddati oʻtganidan keyin ishlatilmasin.

Dozani oshirib yuborilishi

Kattalarda zaharli taʼsiri preparatning tarkibida paratsetamolni 10-15 g dan ortiq qabul qilgandan keyin boʻlishi mumkin.

Simptomlari (paratsetamol bilan bogʻliq boʻlgan): teri qoplamalarini oqarishi, ishtahani pasayishi, koʻngil aynishi, qusish; gepatonekroz (zaharlanish oqibatidagi nekrozning yaqqolligi bevosita dozani oshirib yuborish darajasiga bogʻliq), “jigar” transaminazalarining faolligini oshishi, protrombin vaqtini (qabul qilgandan keyin 12-48 soatdan soʻng) oshishi, jigarni shikastlanishini keng klinik manzarasi 1-6 kundan keyin namoyon boʻladi. Kam: jigar yetishmovchiligi yashin tezligida rivojlanadi va buyrak yetishmovchiligi (tubulyar nekroz) bilan asoratlanishi  mumkin.

Davolash: dozani oshirib yuborilishidan keyin birinchi 6 soatda – meʼdani yuvish, SH-guruhi donatorlarini va glutation – metionin sintezining oʻtmishdoshlarini doza oshirib yuborilganidan 8-9 soatdan va N-atsetilsisteinni 12 soatdan keyin yuborish. Qoʻshimcha terapevtik tadbirlarni oʻtkazish (keyinchalik metioninni yuborish, v/i ga N-atsetilsisteinni yuborish) zarurati paratsetamolning qondagi konsentarsiyasiga, shuningdek uni qabul qilgandan keyin oʻtgan vaqtga qarab aniqlanadi.

Chiqarilish shakli

Ichga qabul qilish uchun eritma tayyorlash uchun kukun 22,1g.

Saqlash sharoiti

Quruq yoruglikdan ximoyalangan joyda, 25° S dan yuqori boʻlmagan haroratda saqlansin.

Yaroqlilik muddati

3 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Retseptsiz.